آشنایی با بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان

بیماری قلبی مادرزادی چیست ؟

بیشتر بیماری های قلبی مادرزادی از بدو تولد وجود دارند؛ اما علائم آن ممکن است در زمان تولد یا سال‌ها بعد بروز کند. این بیماری‌ها ناشی از نقص تکاملی در ساختمان قلب هستند. بیماری های قلبی مادرزادی (Congenital Heart Defect)، در اصل ناهنجاری‌ها و نقص‌های ساختاری یا عملکردی هستند که در ۳ ماهه اول حاملگی در فرایند تکامل قلب جنین ایجاد می‌شوند. میزان نقص در نوزادان مختلف فرق می‌کند. ممکن است تنها مشکلی ساده در دیواره بین دهلیزهای قلب وجود داشته باشد یا این نقص در نقاط مختلف قلب دیده شود. نقص مادرزادی قلب در دوران بارداری یا پس از تولد قابل تشخیص است.

انواع بیماری های قلبی مادرزادی

انواع مختلفی از بیماری‌های مادرزادی قلبی وجود دارد، به‌طورکلی می‌توان آن‌ها را به ۳ دسته اصلی تقسیم کرد:

1. نقص دریچه قلب
2. نقص‌های دیواره قلب
3. نقص رگ‌های خونی

علائم و نشانه های بیماری های مادرزادی قلب

برخی از نقایص و بیماری قلبی مادرزادی هیچ علامت یا علامتی ایجاد نمی کنند. برای برخی افراد، علائم یا نشانه‌ها در سنین بزرگسالی ظاهر می‌شوند و علائم ممکن است سالها پس از درمان نقص قلبی بازگردند.

علائم شایع بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان عبارتند از:

• ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی قلبی)
• رنگ مایل به آبی در پوست، لب ها و ناخن ها (سیانوز)
• تنگی نفس
• خستگی سریع پس از فعالیت
• تورم در اندام های بدن (ادم)

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم نگران کننده ای مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس دارید، به دنبال مراقبت های پزشکی فوری باشید. اگر علائم یا نشانه هایی از بیماری مادرزادی قلب دارید یا از کودکی به دلیل نقص مادرزادی قلب، تحت درمان قرار گرفته اید، به پزشک خود مراجعه کنید.

علل نقص مادرزادی قلب چیست؟

محققان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث بروز بیشتر انواع بیماری های مادرزادی قلب می شود. برخی از بیماری های مادرزادی قلب ارثی می باشند. قلب چهار دریچه دارد، دو دریچه در سمت راست و دو دریچه در سمت چپ. سمت راست قلب از طریق عروق خونی (شریان های ریوی) خون را به ریه ها منتقل می کند. در ریه ها، خون اکسیژن گرفته و سپس از طریق ورید های ریوی به سمت چپ قلب بر می گردد.

سپس سمت چپ قلب، خون را از طریق آئورت پمپ می کند و به بقیه بدن می رساند. بیماری مادرزادی قلب می تواند بر هر یک از این ساختارهای قلب، از جمله شریان‌ها، دریچه‌ها و دیواره بافتی تأثیر بگذارد.

عوامل خطر مشکلات قلبی مادرزادی در بزرگسالان 

برخی عوامل خطرناک محیطی و ژنتیکی ممکن است در بروز بیماری مادرزادی قلب نقش داشته باشند، از جمله:

عوامل ژنتیکی: به نظر می رسد بیماری مادرزادی قلب، در خانواده ها وجود دارد (ارثی) و با بسیاری از سندرم های ژنتیکی همراه است. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به سندرم داون، اغلب نقص قلبی دارند. آزمایش ژنتیک می تواند سندرم داون و سایر اختلالات را در طول رشد جنین تشخیص دهد.

سرخک (سرخچه): سرخچه در دوران بارداری ممکن است بر نحوه رشد قلب جنین در رحم، تأثیر بگذارد.

دیابت: ابتلا به دیابت نوع 1 یا 2 در دوران بارداری نیز، ممکن است بر رشد قلب کودک تأثیر بگذارد. دیابت بارداری به طور کلی خطر بیماری مادرزادی قلب را افزایش نمی دهد.

داروها: مصرف برخی داروها در دوران بارداری می تواند باعث بیماری مادرزادی قلب و سایر نقایص مادرزادی شود.

الکل: نوشیدن الکل در دوران بارداری، در بروز نقایص قلبی در کودک نقش دارد.

سیگار کشیدن: مادری که در دوران بارداری سیگار می کشد، خطر فرزند آوری با نقص مادرزادی قلب را، افزایش می دهد.

بیماری قلبی مادرزادی بزرگسالان و بارداری

زنانی که بیماری قلبی مادرزادی خفیف دارند می توانند بارداری موفقی داشته باشند. با این حال، برخی از زنان با نقایص مادرزادی قلبی پیچیده، از بارداری منع می‌شوند. اگر به باردار شدن فکر می کنید، با پزشک خود در مورد خطرات و عوارض احتمالی صحبت کنید.

پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ قلبی مادرزادی

هم مردان و هم زنان مبتلا به بیماری قلبی مادرزادی در معرض خطر بیشتری برای انتقال بیماری های مادرزادی قلبی به فرزندان خود هستند. اگر قصد بچه دار شدن دارید، ممکن است پزشک شما مشاوره ژنتیک یا غربالگری را پیشنهاد دهد.

تشخیص بیماری‌ قلبی مادرزادی

برای تشخیص بیماری مادرزادی قلبی، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و با استتوسکوپ قلب شما را گوش می دهد. در مورد علائم و سابقه پزشکی و خانوادگی نیز از شما سوال می کند.

تست های تشخیص یا رد بیماری مادرزادی قلب، شامل موارد زیر است:

الکتروکاردیوگرام (نوار قلب): این تست بدون درد، سیگنال های الکتریکی در قلب را ثبت می کند. نوار قلب می تواند بسیاری از مشکلات قلبی، از جمله ضربان قلب نامنظم و انسداد رگ ها را تشخیص دهد. گاهی اوقات، نوار قلب هنگام ورزش، به طور معمول بر روی دوچرخه یا تردمیل انجام می شود. به این روش تست ورزش استرس می گویند.

گرافی از قفسه سینه با اشعه ایکس: این تصاویر می توانند تغییراتی در اندازه و شکل قلب و مشکلات ریه ها را نشان دهند.

پالس اکسیمتری: یک حسگر کوچک متصل به انگشت شما می تواند میزان اکسیژن موجود در خون را تخمین بزند.

اکوکاردیوگرام: امواج صوتی (سونوگرافی)، تصاویری از قلب متحرک را ایجاد می کنند. پزشک می تواند با استفاده از این تست، دریابد که چگونه دریچه های قلب شما، خون را در قلب شما پمپاژ می کنند. اکوکاردیوگرام نیز ممکن است در حین ورزش، معمولاً روی دوچرخه یا تردمیل انجام شود.

اکوکاردیوگرام از راه مری: در صورت نیاز به تصاویر با جزئیات بیشتر از قلب، پزشک ممکن اس اکوکاردیوگرام از راه مری را توصیه کند. در این تست، یک لوله انعطاف پذیر حاوی مبدل، به پایین گلو و به لوله اتصال دهنده دهان به معده (مری)، هدایت می شود. این کار با بی حسی انجام می شود.

سی تی اسکن قلب و ام آر آی: این تست ها، تصاویری از قلب و قفسه سینه شما ایجاد می کنند. در سی تی اسکن قلب، از اشعه ایکس استفاده می شود. ام آر آی قلب از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، برای ایجاد تصاویر از قلب استفاده می کند.

کاتتریزاسیون قلبی: پزشک ممکن است از این تست برای بررسی جریان خون و فشار خون در قلب استفاده کند. به شما داروی خواب آور می دهند. سپس، پزشک یک کاتتر را به آرامی در یک شریان یا ورید در کشاله ران، گردن یا بازو و تا قلب شما قرار می دهد. از اشعه ایکس برای هدایت کاتتر، به موقعیت صحیح استفاده می شود. گاهی، رنگ حاجب از طریق کاتتر تزریق می شود. این رنگ به عروق خونی کمک می کند تا در تصاویر بهتر دیده شوند.

درمان بیماری های مادرزادی قلب

بیماری مادرزادی قلب، اغلب در کودکی با موفقیت، قابل درمان است. با این حال، برخی نقایص قلبی ممکن است به اندازه کافی جدی نباشند تا در دوران کودکی ترمیم شوند، اما با افزایش سن می توانند مشکلاتی را ایجاد کنند. درمان بیماری مادرزادی قلب در بزرگسالان به شدت به مشکل قلبی شما بستگی دارد. ممکن است شما به سادگی تحت نظر قرار بگیرید، یا ممکن است به دارو یا جراحی نیاز داشته باشید.

داروها

برخی از نقایص قلبی مادرزادی خفیف را، می توان با دارو هایی درمان کرد که به قلب کمک می کند تا موثرتر کار کند. همچنین ممکن است به دارو هایی برای جلوگیری از لخته شدن خون یا کنترل ضربان قلب نامنظم نیاز داشته باشید.

جراحی ها و سایر اقدامات

چندین عمل جراحی و روش درمانی برای درمان بزرگسالان مبتلا به بیماری مادرزادی قلب، در دسترس می باشد:

دستگاه های قلبی قابل کاشت (ایمپلنت های قلبی)

دستگاهی که به کنترل ضربان قلب شما کمک می کند (ضربان ساز قلبی) و یا ضربان های قلب نامنظم تهدید کننده زندگی (ایمپلنت های قلب و عروق کاذب-دفیبریلاتور قابل کاشت یا ICD) را اصلاح می کند، ممکن است به بهبود برخی از عوارض مرتبط با نقص مادرزادی قلب کمک کند.

درمان های مبتنی بر کاتتر

برخی از نقایص مادرزادی قلب را می توان، با استفاده از تکنیک های کاتتریزاسیون ترمیم کرد. این روش های درمانی اجازه می دهد بدون جراحی قلب باز، نقص ترمیم شود. در این روش، پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را به داخل ورید یا شریان پا وارد کرده و با کمک تصاویر اشعه ایکس آن را به قلب هدایت می کند. هنگامی که کاتتر در قلب قرار گرفت، پزشک ابزارهای ریزی را از طریق کاتتر به داخل قلب می فرستد تا نقص را برطرف کند.

عمل قلب باز

اگر کاتتریزاسیون نتواند نقص قلب شما را برطرف کند، ممکن است پزشک جراحی قلب باز را توصیه کند.

پیوند قلب

اگر نقص قلبی جدی قابل ترمیم نباشد، پیوند قلب می تواند یک گزینه برای درمان باشد.

مراقبت های بعدی

اگر یک فرد بزرگسال مبتلا به بیماری مادرزادی قلب باشد، در معرض خطر ایجاد عوارض می باشد، حتی اگر در دوران کودکی برای ترمیم نقص، عمل جراحی انجام داده باشد. مراقبت های پیگیری مادام العمر مهم است. در حالت ایده آل، یک متخصص قلب و عروق آموزش دیده در درمان بزرگسالان دارای نقص مادرزادی قلب، مراقبت شما را مدیریت خواهد کرد.

مراقبت های پیگیری شامل معاینات منظم توسط پزشک و انجام آزمایش خون و تصویربرداری منظم برای بررسی عوارض می باشد. اینکه هر چند وقت یکبار به پزشک مراجعه کنید، به خفیف یا پیچیده بودن بیماری مادرزادی قلب بستگی دارد.